Azerbaycan Türkçesi
“Erivan – 2018” Hareketi tarihi Türk yurdu olan Erivan topraklarında bulunan ve Ermeni barbarlarınca yıkılan camilerle ilgili UNESCO’ya ve İslam İşbirliği Örgütü`ne başvuruda bulundu. Karabakh.Today`in haberine göre, bu konuda Uluslararası Bilişim ve Araştırma Enstitüsü`nün Başkanı, “Erivan – 2018” hareketinin kurucusu Zaur Gariboğlu bilgi verdi. Z.Qariboğlu eski Türk toprağı olan Erivan’da bulunan camilerin ve aynı zamanda diğer maddi-manevi anıtların Ermenilerce tahrip edildiğini ve bu maddi-manevi anıtların yeryüzünden silindiğini belirtti: “Azerbaycan’ın en eski yerleşim ve kültürel mıntıkalarından olan, tarihi Türk yurdu Erivan Hanlığı’nın toprakları halkımızın tarihi geçmişini parlak şekilde yansıtan eski anıtlar, mağaralar, yerleşim yerleri, muhteşem kaleler, kaya resimleri, taş koç anıtları ve türbelerle zengin olmuştur. Eski Erivan Hanlığı, şimdiki Ermenistan arazisinde islam dini VII yüzyıldan itibaren yayıldığı için o bölgede yüzlerce cami ve diğer dini tapınaklar mevcuttu ve Erivan Hanlığı’nın, özellikle de Erivan şehrinin sınırları içinde varolan camilerin her biri kendi mimarisi açısından dünya kültürünün incileri olarak, tarihe geçti. Azerbaycan tuğla mimarisinin ender örneklerinden birkaçı işte Erivan kentinde kuruldu. Tarih kitaplarına bakacak olursak, göreceğimiz tarihi olgulardan anlaşılacaktır ki, Azerbaycan’ın ayrılmaz parçası olan Batı Azerbaycan şuan “Ermenistan” denilen toprağın asıl nüfusu sırf Azerbaycan Türkleri olmuştur.
1828 yılında imzalanan Türkmençay anlaşmasından sonra bölgeye İran ve Türkiye’den gelen Ermeniler bu bölgeye ikamet etmişlerdir. Ermenilerse bu bölgeye iyice yerleştikten sonra bu toprakları Ermeni toprağı olarak ilan etmiş, yerleşim birimlerinin türk isimlerini değiştirmiş, onlara Ermeni isimleri vermişlerdir. Bugün, Erivan’ın eski tarihiyle alakalı eldeki verileri oldukça azdır. Bunun nedeni Erivan’ın 4 Haziran 1679 tarihinde depreminde yerlebir olmasıdır. Erivan’da günümüze ulaşan mimari ve görsel sanatlar örnekleri hakkında bilgilerin çoğu depremden sonraki yıllara aittir. Tuğla ve taşla özel zevkle inşa edilen camiler, hanlar kendi özgün stil zenginliğiyle herzaman görenleri hayran bırakmıştır. Bu konuda bölgeyi ziyaret eden gezginler, âlimler eserlerinde de defalarca yazmışlardır. Fakat bu anıtlar zamanla Ermeniler tarafından yıkılmış, değiştirilmiş ve yeryüzünden silinmiştir.
Yıkılmış, yerlebir edilmiş, ya da zamanla değiştirilen (Gök cami, Emir Saad Türbesi) anıtlarla ilgili belli kurumlara başvuran Hareket Ermeni barbarlarınca yıkılan maddi, kültürel anıtlarla alakalı gerekli önlemlerin alınmasını rica etti.
