KAYIP TÜRKLER

Dukha Türkleri

Moğolistan’ın orta kuzey bölgesinde yaşayan ve soyu tehlike altında olan Dukha Türkleri, “Kayıp Türkler” olarak anılıyor. 2010 senesinde sadece 282 kişilik nüfusuyla dikkat çeken Dukhalar, şimdilerde 600’ü gördü. Göçebe bir yaşam süren Dukhalar, en çok da nesillerin tamemen yok olmasından korkuyor. Dukha kültürünün yok olmaması ve gelecek neslin de bu kültürü devam ettirmesi için Ulziisaikhan Sodov adlı bir Dukha Türkü, kolları sıvayarak harekete geçti. Nüfuslarının şu an için az olduğunu fakat git gide yükseldiğini belirten Sodov, işe önce bir dernek kurup radyo açmakla başlamış. Dukha Türklerinin geçmişini kendilerinin bile tam olarak bilmediğini ve bu nedenle geçmişlerini araştıracağını söyleyen Sodov, “Dukhaların bu kadar az kalmasının altında yatan diğer sebepleri de araştırmak istiyorum. Bu araştırma epeyce bir zaman alacak. Bu saatten sonra tarih yazamayacağız ama ben kendi çabalarımla yazacağım. Kültürlerini unutan çocuklar, böylelikle tarihini bilecek” diyor.
NÜFUSUMUZ GİT GİDE YÜKSELİYOR
Ulziisaikhan Sodov bir Dukha Türkü. Evli ve iki çocuk sahibi olan Sodov, Moğolistan’ın kuzey bölgesinde yer alan Tsagaan Nuur ilçesinde yaşıyor. Geçtiğimiz haftalarda Dukha Türklerinin herkes tarafından tanınması için bir dernek kurduklarını söyleyen Sodov, aynı zamanda bu derneğin başkanlığını da yürütüyor. Tsagaan Nuur çevresinde ve dünyanın pek çok yerinde Dukha Türklerinin varlığının bilinmediğini dile getiren Sodov “Ben bunun için bir radyo kurdum. Bu radyoyla kendi kültürümüzü dünyaya tanıtmak istiyorum. ‘Dukha Türkleri kimlerdir, neler yapar?’ bunları herkes bilsin istiyorum” diyor. 1960’lı yıllarda Tuva Cumhuriyeti’nde yaşayan Dukha Türkleri’nin Moğolistan sınırında kaldıklarını ve zamanla asimile olduklarını ifade eden Sodov “Dukhalar tarih boyunca sürekli başka kültürlerin baskısı altında kalmış. Çoğu Rusya’ya giderek asimile olmuş. Şimdi bizlerden sadece 600 tane kaldı. Ama nüfusumuz azalmıyor. Şu anda yükseliyor” şeklinde konuşuyor.