Azerbaycan Türkçesi
Gagauzya Baş Bakanı İrina Vlah Türkiye’nin acısı acımız, sevinci sevincimizdir sloganı ile 15 Temmuz gecesi baş veren darbe girişimini hatırlatmış. Tüm Gagauz halkının o gece sarsıldığını söyleyerek üzüntüsünü belli eden Baş Bakan kan kardeşlerimiz ifadesini dile getirmiş. Türkiye’de terörün biteceğine şüphe etmediğini de bildiren Gagauzya Baş Bakanı İrina Vlah Türkiye’ye başsağlığı verip.
GAGAUZLARIN Türk Dünyası içerisinde ayrıcalıklı bir yeri vardır. Gagauzlar toplam 350 bin kişi ile Balkanlardaki tek Hıristiyan Türk toplumudur. İsimleri Hıristiyan soyadları Türkçedir.
Büyük bir kısmı Moldova toprakları içinde yer alan Gagauz yeri özerk bölgesinde yaşarlar. Gagauz bölgesinin Yüzölçümü 1.850 kilometrekaredir. Komrat, Çadır-Lunga, Vulkaneşti olmak üzere üç büyük kenti vardır. Nüfusu yaklaşık olarak 224 bin civarındadır. 29 köyü vardır. Nüfusun çoğu köylerde yaşar. Bu köylerinin kiminin nüfusu 9 bine kadar çıkar. Kentleşme oranı yüzde 40’tır. İdari merkez Komrat’tır. Gagauz Özerk bölgesinin resmi dili Gagauzca, Moldovaca ve Rusça‘dır. Yönetim biçimi başkanlık sistemidir. 17 Aralık 2006 yılında yapılan cumhurbaşkanlığı seçimlerde Mihail Formuzal Cumhurbaşkanı olmuştur.
Gagauzlar 1990-1994 yılları arasında özerk bir cumhuriyet iken bağımsızlıklarını koruyamamış, Moldova toprakları içinde “Gagauz Yeri Özerk Bölgesi” olarak adlandırılmıştır. Moldova Anayasası değişmeciği sürece Gagauzların kendi kaderlerini tayin hakkı yolu tıkalıdır. İç işlerinde bağımsız, dış işlerinde Moldova hükümetine bağlıdırlar. Ancak Moldova anayasasıyla ters düşmeyecek anlaşmalar yapabilirler.
Gagauz Özerk Bölgesi’nin geçim kaynağı genelde tarıma dayanır. Bölgede şarap üremi geniş yer tutar. Üretilen başlıca tarım ürünleri arasında buğday, ay çekirdeği ve ceviz yer alır. Bölgede kısıtlı miktarda Türk yatırımcıların kurdukları fabrikalar bulunur. Bunların başında Yeşim Tekstil gelir.
Gagauz Yeri Özerk Bölgesi’nde İlkokul, ortaokul ve lise düzeyinde eğitim veren 55 okul bulunmaktadır. Ayrıca Türkiye’nin maddi yardımlarda bulunduğu Komrat üniversitesi bulunmaktadır. TİKA, Komrat’ta yöredeki en önemli kültür merkezi olan Atatürk Kütüphanesi’ni kurmuştur. Bölgede yaşayan gençlerin büyük bir bölümü yüksek öğrenimlerin Türkiye’de tamamlamaktadırlar. Türkiye’deki üniversitelerden mezun olan Gagauzlar, iş imkanlarının kısıtlı olmasından ve hayat standardının düşük olmasından dolayı ülkelerine geri dönmek istemeyerek Türkiye’de kalmayı tercih etmişlerdir. Türk vatandaşlığına geçerek burada hayatını devam ettiren bir çok Gagauz mevcuttur. Ayrıca Türkiye’de 50 bin kadar Gagauz kadın kayıt dışı olarak çalışmaktadır. Türkiye’de yaşayan bu geniş Gagauz toplumu şimdiye kadar hiçbir örgütsel yapılanmaya gitme yolunda bir adamı atmamıştır.
