-
Osmanlinin son donemleri.
19. yüzyılda, özellikle 1864 yılında başta Adığeler ve Abhazlar olmak üzere, Kuzey Kafkasya halklarının Osmanlı topraklarına yönelik zorunlu göçleri başlamıştır. Bu olay sonunda bir milyonun üzerinde bir nüfus Osmanlı topraklarına yerleşmiştir.
12 Haziran 1828’de Anapa’nın Rusların eline geçmesile kenttekiAdıgelerin bir bölümü de Osmanlı’ya göç etmişti. Ayrıca K’emguy derebeylerinden Kaplan-Girey, Şubat 1847’de 1.619 kişisi ile birlikte İstanbul’a yerleşmiş, kölelerinin bir bölümünü de satmıştı.
1821 – 1922 yılları arasında yaklaşık beş buçuk milyon müslümanın Avrupa’dan sürüldüğünü ve beş milyondan fazlasının öldürüldüğü ya da kaçarken hastalık veya açlık sonucu öldüğünü tahmin etmektedir. Etnik temizlik, 1820’li – 1830’lu yıllarda Sırp ve Yunanların bağımsızlığı kazanmalarının, 1877 – 1878 yıllarında 93 Harbi’nin, 1912 – 1913 yıllarındaBalkan savaşları’nın, I. Dünya Savaşı ve sonrası sırasında Ermeni isyanları ve çeteleri ile Türk Kurtuluş Savaşı sırasında Anadolu’nun Yunanistan tarafından işgali sonucunda meydana geldi. Michael Mann, 1914 Carnegie Endowment raporunda bu eylemlerin Avrupa’da daha önce görülmemiş muazzam ölçüde cani etnik temizlik olarak tanımlandığını aktarmaktadır. 20. yüzyıla girerken Balkanların Osmanlı kontrolündeki bölgelerde 4.4 milyon Müslümanın yaşamakta olduğu tahmin edilmektedir. Maria Todorova’ya göre, 19. yüzyılın son 30 yılında bir milyondan fazla Müslüman Balkanlar’ı terketti.1912 – 1926 yılları arasında 2,9 milyona yakın Müslüman ya öldürüldü ya da Türkiye’ye göçe zorlandı. I. Dünya Savaşı ve Türk Kurtuluş Savaşı sırasında Anadolu’da 2.5 milyon Müslümanın öldüğüne ilişkin tahminler vardır.
19. yüzyıl sonu ve 20. yüzyıl başında Ermeniler tarafından Kafkasya’da yapılan katliamlar da vardır. Bu dönemdeki kayıplar hakkında değişik kaynaklardan çeşitli bilgiler bulunur. 93 Harbi sırasında Justin Mc Carthy 260 bin kişinin kaybolduğunu belirtirken, Kemal Karpat 300 bin kişinin öldürüldüğünü savunmaktadır. 20. yüzyılın başı ve I. Dünya Savaşı döneminde de bölgedeki Müslüman – Türk karşıtı Ermeni hareketleri devam etmiş, köylere karşı saldırılar yapılmıştır. Onur Hüdavendigar’a göre bu dönemde 2.5 milyondan fazla Müslüman öldürülmüştür.Yunan Bağımsızlık Savaşı sırasında Yunan askerler tarafından bölgedeki Türkler ve Arnavutlara karşı katliamlar yapıldı.Mora’daki Türk ve Arnavut toplulukları yok oldu.Navarin katliaminda yaklaşık 3000 nüfuslu kentin tüm halkı öldürüldü.Turklere yapilan en buyuk katliam olan Tripoliçe katliamında 35,000 Turk sehit edildi. Agrinio kasabasında 500 Müslüman aile katledildi.
Nisan 1876’da patlak veren Bulgar İsyanının başlangıcında 4000den fazla Türk öldürüldü.1912 yılının sonlarında Bulgarlar Makedonya’da Müslümanlara karşı bir ay süren bir katliam yaptı ve üç ila dört bin kişiyi öldürdü.Tarih kaynakları 93 Harbi sırasında 260.000 kişinin kaybolduğu ve 500.000 kişinin mülteci olduğuna işaret etmektedir.Balkan savaşları sırasında Bulgarlar,Yunanlar ve Ermenilerin Türklere ve Müslümanlara karşı yaptıkları katliamlar yaklaşık 1.5 milyon Müslümanın öldüruldu.Osmanlı arşivleri 1910-1922 yılları arasında 523,000 Türkün Ermeniler tarafından öldürüldüğünü belirtmektedir.Hüdavendigar Onur’a göre, 1914-1918 yılları arasındaki olaylarda, Ermeniler sebebiyle sayısı 2.5 ile 3 milyon arasında değişen Müslüman nüfus hayatını kaybetmiştir. Fransa Dışişleri Bakanlığı’ndan Rusya’nın Paris büyükelçiliğine gönderilen 14 Mayıs 1915 tarihli bir yazıda, Van İsyanı sırasında bölgede yaklaşık 6000 Müslümanın öldürüldüğü belirtilmektedir.
Kurtulus savasi sirasinda Rumlar İzmir, İzmit, Yalova, Gemlik, Akhisar ,Eskisehir ve Afyonkarahisarda katliamlar yapmislar…Listeyi uzatmak da olur .Ama BUTUN BU KATLİAMLARA ragmen Atatürk’ün izmir’in kurtuluşu esnasında basıp geçmesi için yoluna yere serilen yunan bayrağına basmaması ve bayrağı yerden kaldırtması olayıdır. Yunanlıların izmir’i işgal sırasında türk bayrağını yere serip çiğnemelerine misilleme olarak bu davranışın yapılmak istendiği söylenmiş, ama Atatürk her ulusun bayrağının o ulus için değerli olduğunu belirterek yunan bayrağına basmayıp yerden kaldırtarak yüce gönüllülük örneği sergilemiştir.