Rus akademisyen, ünlü tarihçi Yuri Pompeyev Hocalı soykırımı hakkında konuştu. Anımsatalım ki, “Karabağ günlüğü” ve “Karabağ’ın kanlı burulğanı” gibi tarihi monografilerin yazarı Y. Pompeyev Hocalı olaylarını öğrenen tarihçilerden bir tanesidir. Karabakh.Today olarak “Moscow-baku” sitesine dayanarak bu röportajı sizlere sunuyor.
– Sayın Pompayev, Hocalı olaylarına soykırım demek mümkün mü?
– Evet, tamamen doğru bir tabirdir. Silahsız insanlar, çocuklar katledildi. Ayrıca insanlar ulusal kimlikleri yüzünden öldürüldüler. Azerbaycanlılara karşı göz önünde işlenen bu olay asıl soykırımdı. Bu askeri cinayetin bir gün yargılanacağı mutlak ve kesindir.
O döneme kadar Hocalı’da Ahıska Türkleri de yaşıyordu. Bu halk Stalin tarafından Fergana vadisine sürgün edilmiş, 80’li yılların sonlarında Kafkasya’ya geri dönmüştü. Bu halk büyük facialar yaşamış bir halktır. Onlar Hocalı’da da tankların altında ezildiler.
“Karabağ günlüğü”`nü yazarken ben bu faciadan sağ kurtulan insanlarla görüştüm. Onlardan birçoğu o zaman daha çocuk veya gençlerdi. Onlarda bu faciadan geriye psikolojik travmalar kalmıştı. Örneğin, bir kız normal konuşmasını kaybetmişti. Bu, korkunçtu.
– Sizce, Ermenilerin Hocalı soykırımını işlemekte asıl hedefleri neydi?
– Ermenistan Cumhurbaşkanı Serj Sarkisyan İngiliz gazeteci Thomas de Val`a röportajında ”Hocalı’ya kadar Azeriler düşünüyorlardı ki, bizimle şaka yapmak mümkündür ve biz sivil halka el uzatmayacağız. Ama biz bu düşünceyi yerlebir etmesini bildik”demekle aslına bakılırsa, bu hedefi açıkça ifade etmiştir.
– Bazıları “Hocalı’ya adalet” kampanyasını “Ermeni soykırımı” nın tanınmasına karşılık yapıldığını düşünüyorlar. Siz nasıl düşünüyorsunuz?
– Ben bunun herhangi cevap olduğunu düşünmüyorum. Bu, özgür kampaniyadır ve amaç gerçeklerin ulaştırılmasıdır. Leyla Aliyeva’nın başlattığı bu kampanya sonucunda Rusya’dan başlamış, Avrupa ve Amerika’ya gibi çoğu kimseye Hocalı gerçekleri hakkında bilgiler elde etti. Ben bu kampanyanın Rusya’da yapılması da önemlidir. Çünkü o zaman Rusya’nın 366. alayının tankçıları ve askerleri de bu katliama katıldılar. Onların da alkolün etkisi altında, ya da baskıyla bu adımı atmalarının hiçbir farkı yoktur. Bu konuyu rusların da bilmesi önemlidir.
– İki halk arasında uzlaşma mümkün mü sizce?
– Barışık sıradan insanlar arasında başlamalıdır. Sıradan vatandaşlarla askeri suçluları ve teröristleri ayırmak gerekir. Savaşa kadar insanlar bir arada yaşıyordu. Aile dostlukları vardı. Sanırım eninde sonunda Azerilerle Ermeniler barışacak. Çünkü onlar komşu. Sadece bunun için örnekler gerekir. Bakü’de Avrupa Oyunları sırasında Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Ermeni sporcuya madalya takdim etti. O sırada tribünden ıslık sesleri duyuldu ve İlham Aliyev el işareti ile insanları sakinleştirdi. Devlet Başkanı`nın bu işaretinden sonra ıslık sesleri alkışlara dönüştü. Bu çok güzel bir örnekti.
http://tr.karabakh.today/news/position/2849-rusyali-tarih-bilimciden-sok-hocali-itirafi
